Het lijkt wel of ik de laatste maanden van 2023 heb stil gezeten, maar dat is niet zo. Kan ook niet, ligt niet in mijn aard. Dus nu nog enkele activiteiten w. b. de twee onderwerpen waarmee ik mij in hoofdzaak bezig houd: Jef Last en Frankrijk:

Jef Last

• ‘The many lives of Jef Last (1898-1972). Antifascist, socialist, humanist and gay rights activist’, mijn dertig pagina’s tellend artikel over Jef Last is zojuist verschenen in het halfjaarlijkse, Engelstalige wetenschappelijke tijdschrift Twentieth Century Communism, (2023, issue 25), dat is gewijd aan Anti-fascist resistance fighters, intersectionality and memory. Het artikel werd vertaald door een van de hoofdredacteuren van het tijdschrift, de Nederlandse Elke Weesjes. Download het artikel.
• Het indrukwekkende boek van Jef Last over de Spaanse Burgeroorlog, De Spaanse tragedie (1938) is indertijd onder meer in het Frans, Engels, Zweeds, Deens en het Esperanto vertaald. In 2024 komt er een heruitgave van in het Esperanto bij de uitgeverij Izquierda y Esperanto in Spanje. De oorspronkelijke uitgave in 1939 was verschenen bij de Federacio de Laboristaj Esperantistoj. Helaas is er nog steeds geen uitgave in de taal waarin dit boek heel belangrijk (en misschien controversieel) is: het Spaans.
• Belangwekkende brieven van Jef Last heb ik gevonden bij het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG) in Amsterdam, voor de Privédomein-uitgave over Jef Last bij De Arbeiderspers, eind 2025. Helaas zijn ze nog niet gedigitaliseerd, zoals die in het Literatuurmuseum in Den Haag. Maar er wordt aan gewerkt door het IISG!

Frankrijk

• Op 18 april 2023 sprak ik lang over het belang van cultuur voor Frankrijk bij BNR’s Big Five. Luister hier terug
• Op zaterdagmorgen 23 december 2023 discussieerde ik bij NPO 1 radio tijdens Nieuwsweekend o.a. met Mieke van der Wey over de aanklachten tegen Gérard Depardieu. Luister hier terug
• Bijna af: Domweg gelukkig in de Berry. Leven in het hart van Frankrijk, dat in mei 2024 zal verschijnen bij Prometheus

Voor het Roze Stadsdorp Amsterdam besprak Martijn Jonker mijn biografie: ‘Zeer helder en leesbaar legt Rudi Wester Jef Lasts leven tot in detail vast’.

RTV Oost deed verslag van de indrukwekkende ceremonie op 11 april op Kasteel Eerde in Ommen, waar Jef Last postuum het Draaginsigne Binnenlandse Strijdkrachten uitgereikt kreeg door Brigadegeneraal Arco Soltesz van de Koninklijke Landmacht. Kleindochter Marjolijn van Doorn sprak een sierlijk dankwoord uit, burgemeester Hans Vroomen van Ommen memoreerde dat 11 april 1945 Bevrijdingsdag was voor Ommen, en schilder Henk Morssink vertelde over zijn portret van Jef Last, voor zijn reeks Helden in Verzet.

Lees verder →

Ze waren weliswaar leeftijdsgenoten, maar verschilden totaal wat betreft hun opvattingen over wat kunst in het algemeen en literatuur in het bijzonder moesten zijn. Maar in hun strijd tegen het naderend fascisme en WO II waren ze eenstemmig. Over Ter Braak en Jef Last houd ik een lezing op de Ter Braak-middag in de Vossiuszaal van de Universiteitsbibliotheek Leiden op donderdag 4 november. Na mij spreken Lodewijk Verduin over Ter Braak en Arthur van Schendel, Thomas Huttinga over Ter Braak en Stefan Zweig, en Els Snick over Ter Braak en zijn opvattingen over het werk van Joseph Roth. Het belooft een zeer interessante middag te worden.

Op deze avond van 20 augustus 2021 werd in Zóciëteit in Amsterdam een portret van Jef Last onthuld, geschilderd door Herman Morssink in opdracht van de Stichting Roze in Verzet voor de Galerij van Verzetshelden. Lees hier het stuk dat geschiedenisstudent Maurits Huijbrechtse over de onthulling schreef voor de Gaykrant van 28-8-2021.

Het mei-nummer van de lage landen had voor mij ook nog een aardige verrassing in petto: daaruit bleek dat bij Classiques Garnier zojuist de Franse vertaling van Mijn vriend André Gide van Jef Last verschenen was. Mon ami André Gide is mooi vertaald en zorgvuldig geannoteerd door de oud-hoogleraar Frans aan de Windsor Universiteit in Canada, Basil Kingstone.

Dorien Kouijzer zal ook een recensie in het Frans schrijven op de site van les plats pays over deze gloednieuwe vertaling van dit hoogst interessante boek over de vriendschap van een Nederlandse letterkundige en een Franse Nobelprijswinnaar.