Sterk stuk, Morele steun, mooie carrières van Daniela Hooghiemstra in VK (12 november), vooral over de misplaatste lof voor de Culturele Revolutie van Mao Zedong van enkele Nederlandse wetenschappers en filmers. Maar er was ook een Nederlandse sinoloog die wél zei dat er in het China van Mao ‘een inquisitie-terreur’ heerste: Jef Last (1898-1972), het onderwerp van mijn biografie die in januari 2021 bij uitgeverij Prometheus verschijnt.

Last, die in 1957 aan de Universiteit van Hamburg cum laude promoveerde op de Chinese schrijver en filosoof Lu Hsün, had al in 1951 (!) in zijn toekomstroman De rode en de witte Lotus voorspeld dat Mao Zedong zou worden geëlimineerd en er een breuk zou ontstaan tussen Rusland en China. Tientallen boeken, met als hoogtepunt Vuurwerk achter de Chinese muur (1970), en artikelen schreef hij over China, alle gebaseerd op feiten en historische bronnen.

Hij trapte niet in de officiële propagandaleugens over de Culturele Revolutie, als ex-communist had hij die maar al te goed leren doorzien. Toen hij in 1963 even aan wal mocht in de havenstad Hsin Kang constateerde hij dat ‘er van de grote beloftes niets terecht gekomen was. Men wilde een grote sprong voorwaarts maken, en het liep uit op twee sprongetjes naar achter’. Nee, geen mooie carrière voor de sinoloog Jef Last. Wel morele moed om tegen de in Nederland heersende juichstemming over het China van Mao in te gaan, in woord en geschrift.